چه زمانی باید شستشوی انژکتور انجام دهیم؟
انژکتور وظیفه پاشش سوخت را بر عهده دارد کـــه هر چند وقت یکبار باید شستشو شود تا مواد ناشی از گذر بنزین کـــه به مرور زمان در آن رسوب می کند شسته شود. مواد شوینده ی انژکتور به راحتی در دسترس هستند و مکمل ها طبق گفته ی تولیدکنندگان این محصولات، قابلیت این را دارند کـــه مشکلات مختلف در سیستم سوخت رسانی خودرو را یا رفع کنند، یا از بروز آنها جلوگیری کنند.قبل از این کـــه وارد جزئیات شویم، باید گفت کـــه هیچ روش مطمئنی برای مطلع شدن از وضعیت دقیق سلامت انژکتورها وجود ندارد، جز این کـــه بهصورت دستی نازلهای سوخت پاش بررسی شوند و با کمک دستگاههای مخصوص، آزمایشهای جریان سوخت صورت گیرد. بنابراین، تمام مطالبی کـــه در ادامه ميآیند، تنها برای افزایش قدرت تخمین شما هستند و ميتوانند هشیاری شما را نسبت به وضعیت سیستم سوخت خودرویتان افزایش دهند.
وظیفه انژکتور:
وظیفه انژکتورها این اســـت کـــه سوخت را در زاویه مناسب و به مقدار موردنیاز برای کارکرد بهینه موتور به داخل آن بپاشند. و از آنجاکـــه در هر موتور چندین انژکتور وجود دارد کـــه باید سوخت را بهصورت یکنواخت بپاشند، تنها یک انژکتور کثیف ميتواند در عملکرد موتور تأثیر بگذارد.
دیر یا زود انژکتورهای موتور انژکتوری خودروی شما کثیف خواهند شد یا تا حدی مسدود ميشوند. این موضوع بهخصوص در خودروهایی کـــه در سیکلهای کوتاهمدت حرکت ميکنند، بیشتر اتفاق ميافتد (مانند پیمودن مسافتهای کوتاه در شهر) زیرا روشن و خاموش کردن مکرر موتور، گرفتگی انژکتورها را افزایش ميدهد. این موضوع یکی از مسائل غیرقابلاجتناب در قلمرو عملکرد موتورهای انژکتوری اســـت. مگر این کـــه از خودروی خود بهدرستی نگهداری کنید.
تمیز کردن انژکتور بنزین
مواد شوینده برای سیستم سوخت رسانی و به طور اخص برای انژکتورها، دامنه ی وسیعی از انواع محصولات را در برمی-گیرد و نحوه ی کار با آنها هم بسیار متفاوت اســـت: از انواع خیلی ساده کـــه خودتان می توانید در باک بنزین بریزید گرفته تا دستگاه های شوینده ی پیچیده ای کـــه برای تمیز و تست کردن ساخته شده اند.
گاه انژکتورها نیاز به تمیز شدن دارند چون در طول زمان بقایای سوخت کـــه چیزی مانند واکس اســـت، در آنها ایجاد گرفتگی می کند. این تجمع مواد در انژکتورها نهایتاً به کاهش جریان سوخت در انژکتور منجر می شود، باعث قطعی در نازل سوخت پاش شده و در رانندگی مشکلاتی مثل تاخیر، مکث یا ریپ زدن به وجود می آورد.
اکثر سوخت ها دارای مواد شوینده هستند کـــه هم سیستم سوخت و هم انژکتورها را تمیز نگه می دارد، ولی گاهی برای موادی کـــه در دراز مدت تجمع کرده و باعث گرفتگی شده اند به شوینده های خیلی قوی تر نیاز داریم.
روش های تمیز کردن انژکتور
روش های رایج زیادی برای تمیز کردن انژکتور وجود دارد:
ابتدایی ترین روش، ریختن مکمل در باک بنزین اســـت. اما این نوع شوینده ها محدودیت هایی دارند. اول از همه این کـــه قدرتشان و در نتیجه توانایی شان برای از بین بردن گرفتگی های شدید پایین اســـت. چرا کـــه اگر قرار باشد شوینده بسیار قوی باشد، ممکن اســـت به اجزا سیستم سوخت خودرو آسیب برساند. دوم این کـــه، میزان تاثیر این روش خیلی مشخص نیست. به جز در مواردی کـــه انژکتور را باز کرده و تست کنیم، هیچ راه دیگری وجود ندارد کـــه بتوانیم میزان جریان در انژکتور و نحوه ی اسپری کردن را در نازل سوخت پاش چک کنیم. این دو مورد از مهم ترین جنبه های عملکرد سیستم سوخت خودرو هستند.
شوینده های حرفه ای بسیار قوی تر هستند ولی درست مثل مکمل ها، خیلی نمی توانیم با اطمینان از نتیجه ی کار صحبت کنیم.
مطمئن ترین روش شستشو جدا کردن انژکتور اســـت. در این روش معمولاً علاوه بر مواد شوینده ی شیمیایی خاص، از شستشوی مافوق صوت هم اســـتفاده می شود. در این روش هم قبل و هم بعد از شستشو می توان میزان جریان را در انژکتورها و نحوه ی کار نازل سوخت پاش را هم چک کرد و مطمئن شد کـــه کار شستشو به خوبی انجام شده اســـت. تنها ایراد این روش هزینه های اضافی اســـت کـــه برای باز کردن و دوباره بستن انژکتورها باید بپردازید.
انژکتورها هر چند وقت یک بار باید تمیز شوند؟
برخی خودروسازها زمانبندی خاص و مواد شوینده ی برند خودشان را برای شستشوی انژکتورها تعیین می کنند. هر چند، به طور کلی زمان خاصی برای تمیز کردن انژکتورها وجود ندارد و بستگی به این دارد کـــه از خودرو چطور اســـتفاده بشود و این کـــه خود خودرو نسبت به چنین مشکلی حساس باشد. اگر خودرویتان بی علت ریپ می زند یا مکث دارد، ممکن اســـت مشکل از انژکتورها باشد، اما در عین حال ممکن اســـت مشکل از چیز دیگری باشد. تشخیص صحیح مشکل خیلی مهم اســـت.
برخی تعمیرگاه ها به مشتریانشان پیشنهاد می کنند کـــه هر بار خودرویشان را برای سرویس کردن می برند، انژکتورها را هم تمیز کنند. این برای تعمیرکارها یک منبع درآمد بسیار خوب اســـت. اســـتفاده از شوینده ی قوی برای سیستم سوخت این مزیت را دارد کـــه گرفتگی را قبل از این کـــه تبدیل به مشکل بشود برطرف می کند. در این هیچ شکی نیست، اما سوالی کـــه پیش می آید این اســـت کـــه با توجه به هزینه ی معمولاً بالایی کـــه این شوینده ها دارند، آیا این کار توجیه اقتصادی دارد؟ در اکثر خودروها، خیلی کم پیش می آید مشکلشان به خاطر انژکتور باشد و همین یک دلیل کافی اســـت کـــه نتیجه بگیریم دائم تمیز کردن انژکتور توجیه اقتصادی ندارد. در نهایت البته همه چیز به خود شما بستگی دارد کـــه چه زمانی می خواهید از این خدمات اســـتفاده کنید. اگر رسیدگی به انژکتور فقط توصیه ی یک نمایشگاه دار اســـت، خیلی لزومی ندارد توجهی بکنید ولی اگر به شما گفته اند کـــه مشکل خودرویتان قطعاً به خاطر انژکتورش اســـت، حتماً رسیدگی به انژکتور را در برنامه ی خود بگنجانید.
سایر مسائل
گرفتگی در انژکتور فقط برای رانندگی شما مشکل ایجاد نمی کند. یکی دیگر از مشکلات رایج این اســـت کـــه مواد آلی در دریچه-ی گاز و منیفولد جمع شده و کربن در سرسیلندرها و پورت ها تجمع می کند کـــه همگی ممکن اســـت منجر به مشکلاتی بشود کـــه ردیابی شان مشکل اســـت. شستشوی انژکتور هیچ یک از این مشکلات را حل نمی کند ولی برای رفع این مساله کارهای دیگری می شود کرد. دوباره باید گوشزد کنیم، مهم ترین چیز تشخیص درست مشکل اســـت.
نکته مهم درباره مکمل ها:
اگر می خواهید از مکمل در باک بنزین اســـتفاده کنید، به دستورالعملش با دقت توجه کنید. با این کـــه مکمل ها به طور کلی خیلی قوی نیستند، خیلی از آنها را اگر درست اســـتفاده نکنید ممکن اســـت به اجزا سیستم سوخت خودرو آسیب برسانند. اگر از مکمل هایی کـــه در فروشگاه ها عرضه می شوند اســـتفاده می کنید، چنانچه دستورالعمل هایش را درست دنبال کنید، احتمالش خیلی کم اســـت کـــه صدمه ی جدی به خودرویتان وارد شود. اما مزایایش بیشمار اســـت.
اگر تنها یکی از انژکتورها دچار مشکل شده اســـت، فقط آن انژکتور معیوب را تعویض نکنید. انژکتورها بهصورت هماهنگ با هم کار ميکنند و به همین خاطر اگر تصمیم دارید انژکتورهای نو بخرید، باید کل انژکتورها را تعویض کنید.
در غیر این صورت ممکن اســـت باز هم دچار مشکل شوید. علائم اولیه خرابی انژکتور همیشه قابل تشخیص نیستند، زیرا موتورهای مدرن حسگرهای درونی و کامپیوترهایی دارند کـــه ميتوانند نسبت سوخت و هوا را به نحوی اصلاح کنند تا مشکلات جزئی جبران شوند و راننده، اثر آنها را احساس نکند. این موضوع باعث ميشود مراحل اولیه گرفتگی انژکتورها قابلتشخیص نباشد.
هنگاميکـــه گرفتگی انژکتورها به حدی شدید شود کـــه ECU نتواند با تنظیم یا اصلاح نسبت سوخت و هوا آن را جبران کند، موتور خودرو بهتدریج دچار مشکلات زیر ميشود:
تأخیر، مکث یا ریپ زدن هنگام دور گرفتن موتور
بدون مخلوط سوخت و هوای مناسب احتراق داخل سیلندرها به تأخیر ميافتد.
احتراق نامنظم
مخلوط سوخت و هوای فقیر (هوای زیاد و بنزین کم) در سیلندرها منجر به احتراق ناقص ميشود. ممکن اســـت یکی از گامهای احتراق در سیلندر رخ ندهد کـــه باعث کاهش قدرت آنی موتور ميشود و صدای محسوسی تولید ميکند. با شدت گرفتن این مشکل، راننده از موتور یا سیستم انتقال قدرت، ضربه و لرزش ایجادشده را احساس ميکند.
افت عملکرد موتور
موتور برای احتراق مناسب و قوی نیاز به سوخت کافی دارد. اگر احتراق به تأخیر بیفتد یا جلوی آن گرفته شود از قدرت موتور کاســـته ميشود و خودرو شتاب کافی نخواهد داشت.
لرزش موتور یا حالت واماندگی (توقف ناگهانی موتور) هنگام کارکرد در دور آرام
پاشش سوخت بهصورت نامساوی بین سیلندرها باعث ميشود کـــه دور موتور خیلی پایین بیاید و حالت واماندگی رخ دهد.
رد شدن در آزمون آلایندگی
افت راندمان احتراق منجر به سوختن ناقص و ناهماهنگ سوخت و افزایش تولید آلایندهها ميشود. بنابراین خودروی معیوب در آزمونهای معاینه فنی، مردود ميشود.
افزایش مصرف سوخت
وقتی راندمان احتراق افت کند، اغلب مجبور ميشوید بیشتر گاز بدهید و سوخت بیشتری مصرف کنید تا سطح عملکرد دلخواه شما حاصل شود.وقتی متوجه این علائم در یک موتور انژکتوری شدید، اســـتفاده از مواد تمیزکننده انژکتور، یکی از گزینههای آسان و در دسترس اســـت. هرچند بهتر اســـت پیش از بروز مشکل، بهصورت اصولی و منظم از انژکتورشورها (هم افزودنیهای مایع و هم کیت تمیزکننده دستی) اســـتفاده کنید. پیشگیری بهتر از درمان اســـت.
نکته مهم: خودروهای مجهز به توربوشارژر در معرض خطر پدیده ناک یا انفجارهای نامنظم و کنترل نشده هستند کـــه آسیبهای جدی به موتور وارد ميکنند. این حالت در اثر فقیر بودن بیشازحد مخلوط سوخت هوا (هوای زیاد و بنزین خیلی کم) کـــه در اثر کثیف بودن انژکتور پیش ميآید، اتفاق ميافتد. در موتورهای توربوشارژر، هوا بهصورت فشرده وارد موتور ميشود و خطر فقیر بودن مخلوط سوخت و هوا، افزایش ميیابد.
موتورهای توربوشارژی کـــه به دورهای خیلی بالا ميرسند، به پاشش سوخت بسیار دقیقتری نسبت به دیگر انواع موتورها نیاز دارند. اگر انژکتورها کثیف و گرفته باشند یا از تعادل خارج شده باشند، خطر آسیب دیدن موتور بسیار بالا ميرود.
البته چنین نیست کـــه مشکل ناک یا احتراق نامنظم در اتومبیلهای غیر توربوشارژ کـــه از موتورهای تنفس طبیعی اســـتفاده ميکنند، مشکلساز نباشد و قطعاً در این موتورها نیز ميتواند تأثیر منفی بگذارد. اما در اکثر موتورهای انژکتوری معمولی، ناک اغلب در اثر اســـتفاده از بنزین با اکتان پایین پیش ميآید.
انژکتورشورهای مایع برای افزایش اکتان سوخت طراحی نشدهاند و راهحلی برای این مشکل نیستند، ولی محصولاتی در بازار هستند کـــه علاوه بر شستشوی انژکتور، عدد اکتان بنزین را بالا ميبرند و در نتیجه به کاهش ناک یا انفجارهای نامنظم خطرناک کمک ميکنند.
البته تمام علائمی کـــه در بالا ذکر شد ميتوانند به مشکلاتی غیر از مشکلات مربوط به انژکتورها مربوط باشند. مثلاً ضعف پمپبنزین خودرو، ميتواند علایمی مشابه گرفتگی انژکتور داشته باشد. موتور خودرو یک دستگاه پیچیده اســـت و معمولاً چندین قطعه مجزا، علائم خرابی مشابهی دارند. همیشه برای اطمینان از این کـــه مشکل خودرویتان کجاســـت، به مکانیک خبره مراجعه کنید.
اســـتفاده از انژکتورشویهای دستی با هزینه کم و سهولت اســـتفاده، ميتواند بروز عیب را کاهش دهد. حتی بعد از بروز عیب، قبل از این کـــه خودروی خود را به مکانیکی ببرید، افزودن یک مایع تمیزکننده انژکتور به مسیر سوخت (مسیر سوخت از باک تا ریل سوخت و انژکتورها) ممکن اســـت مشکل خودرویتان را حل کند.
عالی ممنون از توضیحات کاملتون 🙏🙏
فقط اگه ممکنه محصولی رو معرفی کنین که هم اکتان رو بالا ببره و هم سوزنها رو تمیز کنه… دور موتور من روی 800 هست و گفتن بخاطر کثیفی سوزن انژکتوره
واقعآ عالی و مفید بود ممنون از راهنماییتون
بسیار عالی
سلام خیلی عالی چقدر زحمت کشیدین خدا خیرتان بدهد