سیستم کنترل پایداری (ESP)

در این مقاله به معرفی سیستم کنترل پایداری ESP یا ESC می پردازیم که به تازگی به دلیل اجباری شدن استانداردهای 85گانه در تولیدات داخلی؛ خودروسازان موظف به نصب آنها شده اند. اگر چه این موضوع به حوزه تخصصی شرکت کاراکال تیونینگ؛ اولین برند تخصصی ثبت شده حوزه ریمپ و آموزش ریمپ؛ ارتباطی ندارد. اما بنا به درخواست مشتریان عزیز جهت افزایش آگاهی انتشار می یابد.

سیستم کنترل پایداری ESP چیست؟

به زبان ساده سیستم مدیریت کنترل پایداری هنگامی که احساس کند خودرو در حال لیز خوردن یا از خارج شدن از مسیر است، با دخالت کردن در عملکرد پدال و دریچه گاز برقی و محدود نمودن قدرت موتور و اعمال ترمز جداگانه به چرخ هایی که در حال لیز خوردن هستند؛ ثبات خودرو را حفظ کرده و مانع از انحراف خودرو از جاده می شود.

این سیستم سالیان سال هست که روی خودروهای جهان در حال نصب می باشد و اولین خودرویی که در ایران با این سیستم شناخته می شد ولی از آن محروم بود، خودروی پژو 206 فرانسوی بود که قابلیت نصب این سیستم را داشت اما متاسفانه هیچ گاه از سوی ایرانخودرو جدی گرفته نشد و علاقمندان با تهیه لوازم مخصوص یا به عبارتی کیت ESP این سیستم را فعال می کردند.

در حقیقت سیستم ترمز ABS به همراه سیستم تقسیم ترمز الکترونیکی EBD ؛ در یک تکامل جالب جای خود را به سیستم ESP دادند. و در یک برهه کوتاه ؛ حتی مرسدس بنز پا را فراتر گذاشت و با معرفی SBC این سیستم را به شکل دیگر تکامل بخشید اما ادامه نیافت.

سیستم کنترل پایداری از چه اجزایی تشکیل شده است؟

1. سنسور ABS : بر روی هر چرخی یک سنسور ABS وجود دارد که با خاصیت آهنربایی  سرعت دورانی هر چرخ را محاسبه نماید و آن را به یونیت ABS در قدیم و الان به یونیت ESC منتقل می کند. این سرعت چرخ با سرعت طولی خودرو در یونیت ECS مقایسه می‌شود و در صورت مغایرت اقدامات لازم به عمل می آید.
2. سنسور زاویه فرمان: این سنسور زاویه چرخشی فرمان را اندازه گیری می‌کند. یونیت ESC جهت مورد نیاز راننده را از میزان جرخش فرمان از طریق این قطعه متوجه می‌شود.
3. سنسور زاویه اتاق حول محور قائم: این سنسور به نام سنسور Yaw معروف است. معمولا در وسط اتاق و قسمت کف تعبیه می شود. این سنسور جهت واقعی خودرو را به یونیت ESC انتقال می‌دهد. یونیت مذکور با توجه به داده‌های این سنسور و سنسور زاویه فرمان وضعیت داینامیک خودرو را تحلیل می کند.

در چه محصولات داخلی از سیستم کنترل پایداری ESC استفاده شده است؟

خودروهای وارداتی پژو407 و سیتروئن C5 اولین محصولاتی بودند که توسط ایرانخودرو و سایپا وارد شدند و بصورت استاندارد دارای این سیستم بودند. خودروی تارا (مقاله ریمپ تارا مطالعه کنید.) جزو اولین محصولات تولید داخل بحساب می آید که دارای این سیستم ایمنی بصورت استاندارد بود. خودروی شاهین نیز از آذرماه 1402 به این آپشن مجهز شد.( مقاله ریمپ شاهین را بخوانید.)

اما انتقادی که همیشه به شرکت ایرانخودرو وارد بود؛ فقدان این سیستم مهم برای خودروی دنا پلاس توربو اتوماتیک و دنده دستی بود چرا که به دلیل توان بالای موتور از پتانسیل بیشتری برای بیش فرمانی و از دست دادن کنترل برخوردار بودند.(در این رابطه مقاله ریمپ دنا اتوماتیک را حتما مطالعه کنید.)

در سال 1402 رعایت استانداردهای 85 گانه برای خودروسازان الزام پیدا کرد به همین جهت هر دو خودروساز تلاش کردند با افزایش غیرمعقول قیمتهایشان این استانداردها را جامه عمل بپوشانند. اما در بین الزامات استانداردهای 85 گانه؛ مهمترین مزیت که به نفع مصرف کننده خواهد بود؛ نصب سیستم کنترل پایداری الکترونیکی خواهد بود که برای خودروهایی نظیر 207 و رانا پلاس (مقاله ریمپ 207 و ریمپ رانا پلاس را می توانید در همین سایت ببینید.) هم امزی غیر قابل اجتناب بحساب می آید.

چه زمانی باید سیستم کنترل پایداری ESP یا ESC را غیر فعال کرد؟

در مواقعی که نیاز به این سیستم ندارید (مثلا هنگام استفاده از خودرو در پیست های اتومبیل رانی و یا به هر دلیلی که نمی خواهید سیستم ای اس پی فعال باشد) می توانید با فشردن کلید ESP این سیستم را غیر فعال کنید ، دکمه ESP معمولا با کلمه ESP و یا نام های مختلف این سیستم در خودروهای مجهز به این سیستم شناخته می شود.

در شرایطی که مسیر عبوری سنگلاخی بوده که موجب درگیرشدن بی جهت سیستم کنترل پایداری شود و مانع از حرکت خودرو شود. یا زمانی که مالک می خواهد با خودرو حرکات نمایشی اجرا کند.